اشاره
شخصیّت انسان بستگى به درجات معنوى و ملکات اخلاقى او دارد. علم و دانش هنگامى ثمربخش و موجب نورانیّت است که همراه فضایل و ارزشها و آمیخته با تهذیب و رشد معنوى و اخلاقى باشد و گرنه حجاب خواهد شد .
حضرت آیة اللّه ستوده از نظر تقوا و عمل، از انسانهاى ممتاز به شمار مىآمد . پارسایى و وارستگى و مقیّد بودن به آداب اسلامى و انجام وظیفه، اصول نخستین و همیشگى زندگى او را تشکیل مىداد؛ به طورى که شخصیّتهاى بزرگ، او را به این عنوان مىشناختند؛ آن گونه که این جمله به زبانها افتاد و معروف شد : «ستوده به راستى ستوده است .»
آقاى ستوده حدود بیست سال قبل فرمود : «جسمم در این دنیا است؛ ولى روحم در جاى دیگر است .» و یک بار در درس فرمود : «در همه عمرم دروغ نگفتهام .»
در زیر نمونه هایی از فضیلت ها و ویژگی های اخلاقی این فقیه مهذب وارسته را ذکر می کنیم :
اخلاص
بسیارى از شاگردان حضرت آیت الله ستوده معتقدند : «آنچه استاد ستوده را با همه مقامات علمى، از نظر ما بزرگ جلوه مىداد، اخلاص و بندگى او در درگاه پروردگار و ارادات او به اهل بیت پیامبر (ص) بود.»
ایشان همیشه مىفرمود: «توکل به خدا و ذکر را فراموش نکنید.» حضرت آیت الله ستوده تمام اعضا و جوارحش، خوابش، بیدارىاش، نگاهش و همه اعمالش براى خدا بود.
به طلبهها اکیدا نصیحت مىفرمود: «به دنبال دنیا راه نیفتید. با توکل به خدا و رعایت اخلاص، انجام وظیفه کنید تا دنیا به دنبال شما بیاید. بدانید که هرگاه وقتش فرا رسید، مواهب دنیا به شما مىرسد.
اینجانب در خانهاى مستأجر بودم، صاحب خانه روزى آمد و گفت: مدت اجاره به سر آمده، خانه را خالى کنید. من به سراغ خانه دیگر رفتم و اجاره کردم و به آن جا منتقل شدم. بعد از یک ماه همان صاحب خانه اول به منزل ما آمد و در را زد، رفتم در را باز کردم.
او گفت: حاج آقا! من مىخواستم خانه را تعمیر کنم، تعمیر کردم. بیا این کلید آن خانه است، این خانه را به شما واگذار کردم مال خودتان باشد.»
مورد دیگر این که: «یکى از تجّار متدیّن (مرحوم آقاى حاج یداللّه رجبیان) مسجدى عظیم در کنار مدینة العلم قم به نام مسجد امام حسن (ع) ساخت و براى آن خیلى خرج کرد. روزى نزد من آمد و گفت: حاج آقا! این مسجد را مىبینى، من ساختهام.
گفتهام نصف ثواب آن مال شما باشد. در حالى که من هیچ کارى در مورد این مسجد انجام ندادهام.»
بنابراین اگر کارها از روى اخلاص باشد و ما به سوى معنویات برویم، دنیایمان نیز خوب خواهد شد.
وظیفه شناسی
آیة اللّه ستوده، تنها به انجام وظیفه خویش مىاندیشید و هیچگاه تحت تأثیر عوامزدگى و جو سازى دیگران قرار نمىگرفت. او با توجه به توانایىهایش، مهمترین وظیفه و تکلیف خود را در تدریس و درس و بحث فقه و اصول آل محمد (ص) مىدانست و در انجام آن دریغ و کوتاهى نمىکرد.
با توجه به این که تدریس علمى او آمیخته با تدریس اخلاق و تقوا بود، کردار و گفتارش، درس عملى خودسازى براى تربیت شاگردان محسوب مىشد. همیشه رضاى خداوند را در نظر مىگرفت. اخلاص ممتازى داشت و تقوا و اخلاص را با تعهد و قداست آمیخته بود.
مرحوم عالم ربّانى آیة اللّه حاج شیخ مرتضى حائرى(م 1406 ق) به ایشان اصرار داشت که درس خارج شروع کند؛ اما ایشان قبول نمىکرد؛ مىگفت:
«وظیفهام همین درس و بحث سطوح است که انجام مىدهم.» و مىفرمود: «آنچه رابه حسب ظاهر، وظیفه و تکلیف تشخیص دادهام، عمل کردهام و اگر این درسها به طور عمیق خوانده شود، پایههاى درس خارج استوار خواهد شد.»
منابع :
کتاب ستارگان حرم